Zasady i formy udzielania pomocy społecznej

Pomoc społeczna udzielana jest na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ( Dz. U. z 2024, poz.1283 ze zm.) oraz aktów wykonawczych ( rozporządzeń) do ustawy.

Prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje:

• osobom posiadającym obywatelstwo polskie, zamieszkującym i przebywającym na terytorium RP
• niektórym cudzoziemcom, zamieszkującym i przebywającym na tym terytorium RP

Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej, w szczególności z powodu:

• ubóstwa;
• sieroctwa;
• bezdomności;
• bezrobocia;
• niepełnosprawności;
• długotrwałej lub ciężkiej choroby;
• przemocy w rodzinie;
• potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi;
• potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;
• bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych;
• trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach;
• trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;
• alkoholizmu lub narkomanii;
• zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej;
• klęski żywiołowej lub ekologicznej;

Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje:

1. osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 1010 zł , zwanej „kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej”
2. osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 823 zł , zwanej „kryterium dochodowym na osobę w rodzinie”
3. rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, zwanej „kryterium dochodowym rodziny”
 przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z powodów społecznych wymienionych wyżej ( wskazanych w art. 7 pkt 2–15 ustawy o pomocy społecznej)

Osoby i rodziny, których dochód przekracza kryterium dochodowe, w szczególnie uzasadnionych przypadkach mogą korzystać ze świadczeń pomocy społecznej, natomiast rodzaj, forma i ewentualna odpłatność za świadczenia będą uzależnione od sytuacji życiowej i materialnej osoby lub rodziny.

Do dochodów nie wlicza się:

•  alimentów świadczonych przez osoby w rodzinie na rzecz innych osób;
• jednorazowych świadczeń socjalnych;
• świadczeń w naturze;
• świadczenia pieniężnego w postaci składki na ubezpieczenie społeczne, opłacanej przez ośrodki pomocy społecznej;
• pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo motywacyjny, przyznawanej na podstawie przepisów o systemie oświaty;
• świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia  i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych;
• dochodu z powierzchni użytków rolnych poniżej 1 ha przeliczeniowego.

W razie wystąpienia rażących dysproporcji między wysokością dochodu a rzeczywistą sytuacją majątkową stwierdzoną przez pracownika socjalnego, kierownik ośrodka pomocy społecznej może odmówić przyznania świadczeń z pomocy społecznej.

Obowiązki osób i rodzin ubiegających się o pomoc społeczną: 

Osoby lub rodziny, korzystające z pomocy społecznej, zobowiązane są do współpracy z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu swojej trudnej sytuacji życiowej.
Brak współdziałania osoby lub rodziny z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej wiąże się m.in.:

• odmowa zawarcia kontraktu socjalnego lub niedotrzymywanie jego postanowień;
• nieuzasadniona odmowa podjęcia zatrudnienia, innej pracy zarobkowej przez osobę bezrobotną;
• nieuzasadniona odmowa podjęcia lub przerwanie szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy, wykonywania prac interwencyjnych, robót publicznych, prac społecznie użytecznych;
• odmowa lub przerwanie udziału w działaniach w zakresie integracji społecznej realizowanych w ramach Programu Aktywizacja i Integracja;

Nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia odwykowego w zakładzie lecznictwa odwykowego przez osobę uzależnioną; mogą stanowić podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji   o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej.

     Osoby i rodziny, korzystające ze świadczeń pomocy społecznej, są zobowiązane poinformować pracownika socjalnego o każdej zmianie w ich sytuacji osobistej i majątkowej, która wiąże się  z podstawą do przyznania świadczeń.
    Świadome wprowadzenie w błąd pracownika socjalnego może spowodować zmianę decyzji na niekorzyść strony oraz uznanie pobranych świadczeń za nienależnie.
    Świadczenia nienależnie pobrane podlegają zwrotowi, niezależnie od dochodu rodziny.

Do zadań CUS należy:

1. Pomoc osobom bezdomnym
 Udzielenie schronienia następuje przez przyznanie miejsca noclegowego w Ośrodku Pomocy Bezdomnym. Osoby bezdomne mogą skorzystać z innych form pomocy społecznej w miarę zgłaszanych potrzeb. Osoba bezdomna może zostać objęta indywidualnym programem wychodzenia z bezdomności.
Informacji udziela mgr Małgorzata Kułaga specjalista pracy socjalnej.
tel. 216-42-60 wew. 38

2. Zasiłek celowy i celowy specjalny
Zasiłki celowe przyznawane są w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby , w szczególności na pokrycie w całości lub części : koszt zakupu leków i leczenia, remontu mieszkania, kupna opału, odzieży, a także kosztów pogrzebu. Może być przyznany rodzinie, która poniosła straty w wyniku zdarzenia losowego lub klęski żywiołowej lub ekonomicznej. Jest to świadczenie o charakterze jednorazowym dla osób i rodzin, służące zaspokojeniu konkretnej potrzeby bytowej. Kryterium uprawniające do zasiłku celowego jest takie samo jak w przypadku zasiłku stałego i okresowego. Wysokość przyznanego świadczenia, jak również podwyższenie kryterium dochodowego / w przypadku zasiłku celowego specjalnego / będzie zależało od decyzji gminy.

3. Zasiłek okresowy
Zasiłek okresowy może być przyznany ze względu na : długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, brak możliwości zatrudnienia – gdy posiadane zasoby pieniężne nie wystarczają na zaspokojenie podstawowych potrzeb. Czasokres pobierania zasiłku indywidualnie ustala ośrodek pomocy społecznej. Minimalna wysokość zasiłku okresowego wynosi 20 zł a wysokość zasiłku ustala się jako 50 %  różnicy między kryterium dochodowym a dochodem tej osoby lub rodziny.

4. Zasiłek stały
Zasiłek stały przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu inwalidztwa powstałego po 18 roku życia lub wieku, jeżeli posiadany dochód jest niższy od kryterium dochodowego. Wysokość zasiłku ustala się jako różnicę między kryterium a posiadanym dochodem ( alimenty, dodatek mieszkaniowy, zasiłek pielęgnacyjny, inne świadczenia otrzymywane w formie pieniężnej np. z tytułu dzierżawy). Maksymalna kwota zasiłku wynosi aktualnie 1229,-zł,- ; wysokość zasiłku nie może być niższa niż 100,-zł. W czasie pobierania zasiłku ośrodek opłaca również składki na ubezpieczenie zdrowotne, jeżeli osoba otrzymująca zasiłek nie jest zgłoszona do ubezpieczenia z innego tytułu. W przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej – zasiłek stały nie przysługuje.

5. Dożywianie
Dzieciom i młodzieży szkolnej w okresie nauki może być przyznana pomoc w postaci obiadów w szkole finansowanych przez Ośrodek. Pomoc ta przysługuje rodzinom, których dochód nie przekracza 200% kryterium dochodowego.
Na podstawie Uchwały Nr 149 Rady Ministrów z dnia 23 sierpnia 2023 r. w sprawie ustanowienia wieloletniego rządowego programu „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2024-2028 (M.P. z 2023 r. poz. 881) w związku z Uchwałą Nr 681/LXXVIII/23 Rady Miejskiej Łomży z dnia 29 listopada 2023 r. w sprawie ustanowienia wieloletniego programu osłonowego w zakresie dożywiania „Pomoc Miasta Łomża w formie posiłku dzieciom w przedszkolu i uczniom w szkole” na lata 2024-2028 (Dz. Urz. Woj. Podlaskiego z 06.12.2023 r., poz. 6234) i Uchwałą Nr 680/LXXVIII/23 Rady Miejskiej Łomża z dnia 29 listopada 2023 r. w sprawie podwyższenia kryterium dochodowego uprawniającego do korzystania z pomocy społecznej przez osoby objęte rządowym programem „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2024-2028 (Dz. Urz. Woj. Podlaskiego z 06.12.2023 r. poz. 6235) – przyznawana jest pomoc w postaci dożywiania / obiady /dzieciom do 7 roku życia, uczniom do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej orz osobom i rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji w szczególności osobom samotnym, w podeszłym wieku, chorym lub niepełnosprawnym.

6. Pomoc cudzoziemcom
Cudzoziemcowi, który uzyskał w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą udziela się pomocy w formie świadczeń pieniężnych oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne w ramach Indywidualnego Programu Integracji na okres 12 m-cy. Pomoc dla cudzoziemca przysługuje począwszy od miesiąca kalendarzowego, w którym cudzoziemiec złożył wniosek z dokumentacją. Wniosek obejmuje małoletnie dzieci cudzoziemca oraz jego małżonkę, jeżeli uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą ( Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej rozdział 5).
 

7. Pomoc rzeczowa.
Osobom znajdującym się w trudnej sytuacji zgłaszającym konieczność skorzystania z pomocy rzeczowej wydawane są skierowania do Caritas w Łomży , gdzie mogą również korzystać z bezpłatnych posiłków.

8. Usługi opiekuńcze.

W 2018 r. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Łomży nadal świadczy usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze.

Jedną z niepieniężnych form pomocy są:

• usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania,
• specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania

Pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych przysługuje osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona. Pomoc w tej formie może być także przyznana osobie, w przypadku gdy opieki nie może zapewnić rodzina.

Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.

Odpłatność za usługi opiekuńcze ustalana jest w zależności od dochodu świadczeniobiorcy. Szczegółowe warunki odpłatności za świadczone usługi opiekuńcze ustaliła Rada Miasta Łomży w uchwale Nr 235/XXVIII/12 z 26.09.2012 r. która została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Podlaskiego z dnia 22.10.2012 r. poz. 3037 ze zm z dnia 16 stycznia 2019 r zawartą w uchwale Nr 33/V/19 Rady Miejskiej Łomży (Dziennik Urzędowy Woj. Podlaskiego z dnia 18 stycznia 2019 r., poz. 488)., . Załącznik do tej uchwały zawiera tabele określające odpłatność za godzinę usług w zależności od dochodu osoby lub rodziny. Od 1 lutego 2019 r. pełna odpłatność za 1 godzinę usług wynosi 15 zł. (piętnaście złotych) i do chwili obecnej się nie zmieniła.

Istnieje możliwość zwolnienia częściowego lub nawet całkowitego z odpłatności za usługi w przypadku udokumentowania wydatków klienta związanych z leczeniem, śmiercią w rodzinie, stratami z powodu wypadków losowych lub innych uzasadnionych przyczyn.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.

Odpłatność za specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustalana jest zgodnie z rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych. W przypadku usług specjalistycznych również istnieje możliwość całkowitego lub częściowego zwolnienia od ponoszenia opłat za usługi.

Informacji udziela p. Iwona Wądołowska  tel. 86 216 4260 wew. 27